Η φιστικιά καλλιεργείται στην Αίγινα από το 1860 και από εδώ εξαπλώθηκε αρχικά στην Αττική και μετά στην υπόλοιπη Ελλάδα. Σε όλη την Αίγινα έχει επικρατήσει η ομώνυμη ποικιλία "Αιγίνης" ή κοιλαράτη, η οποία θεωρείται αρκετά παραγωγική με καρπούς πολύ καλής ποιότητας που υπερτερούν των ξενικών ποικιλιών.
Οι ιδανικές κλιματολογικές συνθήκες του νησιού αλλά και η σύσταση του εδάφους προσδίδουν στο αιγινίτικο φιστίκι την εξαιρετική του γεύση, το άρωμά του και το κάνουν να ξεχωρίζει από τα άλλα φιστίκια, ώστε δίκαια να χαρακτηρίζεται ως το καλύτερο φιστίκι διεθνώς.
Το δικαίωμα να έχουμε στο νησί το αποκλειστικό όνομα"ΦΙΣΤΙΚΙ ΑΙΓΙΝΑΣ", από τον τόπο προελευσής του,
αναγνώρισε και η ΕΟΚ με τον 1263/96 κανονισμό της, προστατεύοντας το φιστίκι της Αίγινας
από τα φυστίκια των άλλων περιοχών.
Η ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΤΗΣ ΦΙΣΤΙΚΙΑΣ (Αθανασία Φ. Χατζηπέρη - Γεωπόνος)
Η τσικουδιά (φώτο 1) ανήκει στην ίδια οικογένεια με τη φιστικιά και αποτελεί το πιο ανθεκτικό και κατάλληλο υποκείμενο πάνω στο οποίο εμβολιάζεται η ήμερη φιστικιά.
Από τον Νοέμβριο τα φύλλα αρχίζουν να πέφτουν (φώτο 2) και τα δέντρα παραμένουν γυμνά μέχρι τα τέλη Μάρτη.
Σ' αυτή την περίοδο του ληθάργου τα χωράφια λυπαίνονται, οργώνονται και τα δέντρα κλαδεύονται. Οι οφθαλμοί αρχίζουν να φουσκώνουν στις αρχές του Απριλίου (φώτο 3).
Η θηλυκή φιστικιά ανθίζει το πρώτο δεκαπενθήμερο του Απρίλη (φώτο 4 - Θηλυκές ταξιανθείες έτοιμες για γονιμοποίηση)
Για να γονιμοποιηθεί χρειάζεται και αρσενικά δέντρα των οποίων η γύρη μεταφέρεται με τον αέρα (φώτο 5 - Αρσενική φιστικιά, της οποίας η γύρη έχει διασκορπιστεί και οι ταξιαρχείες έχουν μαρανθεί).
Το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Απριλίου τα φιστίκια μόλις έχουν δέσει (φώτο 6).
Στο τέλος Ιουλίου οι καρποί είναι ακόμα άγουροι (φώτο 7-8), αλλά το τσόφλι έχει ξυλοποιηθεί και συνεχίζεται η ανάπτυξη του σπέρματος που έχει εμφανιστεί από τις αρχές του Ιουνίου.
Οι γεμάτοι καρποί κατά την ωρίμανση αποκτούν μια ροζ-κόκκινη απόχρωση στο τμήμα που βλέπει ο ήλιος (φώτο 9). Όταν ο φλοιός γίνει μαλακός και ξεκολλάει από το τσόφλι εύκολα, τότε αρχίζει η συγκομιδή.
Η συγκομιδή αρχίζει από τα τέλη Αυγούστου μέχρι και το Σεπτέμβρη. Στη συγκομιδή χρησιμοποιούνται ξύλινα ραβδιά ντυμένα στην άκρη με λάστιχα ή πανιά για να μην τραυματίζονται τα δέντρα. Κάτω από τα δέντρα απλώνονται πανιά (φώτο 10) απ' όπου συλλέγονται και τσουβαλιάζονται οι καρποί που οδηγούνται όσο το δυνατόν γρηγορότερα στις αποφλοιωτικές μηχανές για να μη μαυρίσει το τσόφλι και δεν είναι εμπορεύσιμοι.
Σήμερα στο νησί μας καλλιεργούνται 3.500 στρέμματα με 120.000 φιστικοδένδρα που παράγουν το φημισμένο φιστίκι Αίγινης. Η ίδρυση του Αγροτικού Συνεταιρισμού Φιστικοπαραγωγών της Αίγινας χρονολογείται το 1947 και λειτουργεί αδιάκοπα μέχρι σήμερα απαριθμώντας 347 μέλη. Συγκεντρώνει, επεξεργάζεται και εμπορεύεται για λογαριασμό τους το 30 % της παραγωγής του αιγινήτικου φιστικιού.
Αγροτικός Συνεταιρισμός Φιστικοπαραγωγών Αίγινας
Περιοχή Μύλοι, 180 10, Αίγινα
Τηλ. :22970-22396, Fax.: 22970-26400