ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΕΣ: Ο ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΕΛΛΑΝΙΟΥ ΔΙΑ

Το Ελλάνιο Όρος είναι το πιο ψηλό βουνό της Αίγινας. Έχει ύψος 532 μ. και στην κορυφή του βρίσκεται το Εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία (της Ανάληψης). Η θέα από την κορυφή του Ελλάνιου Όρους είναι φανταστική. Κυριολεκτικά αγναντεύεις όλον τον Σαρωνικό.

Κατά τη μυθολογία σε περίοδο ξηρασίας ο Αιακός παρακάλεσε τον Δία για να βρέξει. Οι παρακλήσεις του εισακούστηκαν και στην συνέχεια ο Αιακός έχτισε ένα ιερό προς τιμήν του Ελλάνιου Δία, στην σημερινή θέση Σφυρίχτρες. Σώζεται ένας αναλημματικός τοίχος ύψους 5 μέτρων, κτισμένος με πολυγωνική τοιχοδομία ελληνιστικής εποχής και δίπλα του μια πέτρινη σκάλα. Στο πάνω μέρος της σκάλας υπάρχει ένας επίπεδος χώρος επάνω στον οποίο είχε κτιστεί το ιερό του Ελλάνιου Δία.

Εκεί που είναι κτισμένη η εκκλησία βρίσκονται τα ερείπια κτιρίου με πλάτος 20μ και μήκος 29μ που την οροφή του κρατούσαν 3 σειρές από 5 κολώνες η καθεμία. Πιθανόν η αίθουσα αυτή να ήταν ξενώνας. Λίγο ψηλότερα υπάρχει μεγάλη υπαίθρια παραδοσιακή δεξαμενή ( Σουβάλα). Σε μια δεύτερη σουβάλα λίγο πιο ψηλά βρέθηκε υδρία με επιγραφή αφιέρωσης στον Ελλάνιο Δία.

Από τις ανασκαφές που έγιναν στον αρχαιολογικό χώρο βρέθηκαν μία χάλκινη υδρία, κοσμήματα, μεταλλικά αντικείμενα και πιθάρια με σιτάρι. Πάνω από το βωμό του Ελλάνιου Δία υπάρχει σήμερα η Εκκλησία των Ταξιαρχών. Ο ναός χτίστηκε πάνω στα ερείπια αρχαίου ειδωλολατρικού ιερού που βρισκόταν στην ίδια θέση και είναι σταυροειδής με τρούλο.