Ο ΟΙΚΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΑΧΕΙΑΣ ΡΑΧΗΣ

Η Παχειά Ράχη είναι ένας παραδοσιακός οικισμός χτισμένος στους πρόποδες του Ελλάνιου Όρους, σε μία απότομη πλαγιά, πάνω από τον Μαραθώνα. Εχει παλιά γραφικά παραδοσιακά πέτρινα σπίτια, πλακόστρωτα καλντερίμια και αγναντεύει από ψηλά τη θάλασσα. Από την Παλειά Ράχη η θέα προς τη θάλασσα, που είναι δεξιά, είναι καταπληκτική. Στο βάθος φαίνεται η πόλη της Αίγινας και πιο αριστερά, το καταπράσινο Αγκίστρι. Μπροστά είναι η γραφική Πέρδικα, το νησάκι Μονή και πίσω τους η χερσόνησος των Μεθάνων. Στην παραλία φαίνεται ο οικισμός του Μαραθώνα.

Η Παχειά Ράχη ήταν ένα από τα πιο σημαντικά χωριά της περιοχής. Από αυτή κατάγονταν πολλοί αγωνιστές της Επανάστασης του 1821. Το χωριό είχε πολλούς κατοίκους, σχολείο και οι κάτοικοι ασχουλιόντουσαν με την γεωργία και την κτηνοτροφία. Πριν από το 1950 είχε 55 οικογένειες και σχολείο με 71 παιδιά. Ξεχωρίζει η Εκκλησία του Αγίου Διονυσίου που άρχισε να φτιάχνεται το 1813 και τελείωσε στα 1864, με το καμπαναριό και τον μπλε τρούλο και το ίδιο εντυπωσιάζει η μικρότερη Εκκλησία των Ταξιαρχών που χτίστηκε γύρω στο 1810.

Από την Παχειά Ράχη ένας χωματόδρομος προς τα δυτικά οδηγεί στη θέση Σφυρίχτρες, στους πρόποδες του Ελλάνιου Όρους, στην οποία υπήρχαν σκαλάκια που οδηγούσαν στον αρχαιολογικό χώρο του Ελλάνιου Δία, στον οποίο είχε κτιστεί ο αρχαιότερος βωμός που ήταν αφιερωμένος στον Δία. Στο χώρο αυτό υπήρχαν επίσης ξενώνας και δύο δεξαμενές στις οποίες συγκέντρωναν το νερό της βροχής. Από τις ανασκαφές που έγιναν στον αρχαιολογικό χώρο βρέθηκαν μία χάλκινη υδρία, κοσμήματα, μεταλλικά αντικείμενα και πιθάρια με σιτάρι. Πάνω από το βωμό του Ελλάνιου Δία υπάρχει σήμερα η Εκκλησία των Ταξιαρχών.

Από την Παχεία Ράχη ο δρόμος συνεχίζει, περνά από το χωριό του Ανιτσαίου και καταλήγει στο παραθαλάσσιο χωριό Πόρτες, και από εκεί στους Αλώνες και στην Αγία Μαρίνα.